Utworzono: 10 październik 2023

Informacja dla hodowców drobiu

W związku z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków w Polsce hodowcy drobiu powinni zachowywać szczególną ostrożność i stosować odpowiednie środki bioasekuracji minimalizujące ryzyko przeniesienia wirusa grypy ptaków do gospodarstwa, w szczególności:

1. Przetrzymywać drób w izolacji od dzikich ptaków;
2. Przechowywać paszę i ściółkę w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z gryzoniami, dzikim ptactwem oraz ich odchodami;
3. Karmić i poić drób w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie i ich odchody;
4. Stosować w gospodarstwie odzież i obuwie ochronne oraz po każdym kontakcie z drobiem lub dzikimi ptakami umyć ręce wodą z mydłem;
5. Stosować maty dezynfekcyjne w wejściach i wyjściach z budynków, w których utrzymywany jest drób.

Pamiętaj o zgłaszaniu niezwłocznie do odpowiednich osób i instytucji (lekarz weterynarii prywatnej praktyki, powiatowy lekarz weterynarii, wójt/burmistrz/prezydent miasta) podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej drobiu

Objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu

Zwiększona śmiertelność; znaczący spadek pobierania paszy i wody; objawy nerwowe: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów; duszności, sinica, wybroczyny, biegunki, nagły spadek nieśności

Uwaga

W przypadku gospodarstw utrzymujących więcej niż 350 sztuk drobiu średniorocznie istnieje obowiązek posiadania planu bioasekuracji uwzględniająceg profil produkcji gospodarstwa oraz co najmniej:

1. podziału gospodarstwa na strefy „czyste” i „brudne” dla osób wykonujących czynności związane z utrzymywaniem drobiu
2. procedur wprowadzania do gospodarstwa drobiu, pasz, ściółki, materiałów pomocniczych oraz sprzętu i urządzeń wykorzystywanych w chowie i hodowli
3. procedur czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń, środków transportu i wyposażenia oraz higieny osób wykonujących czynności związane z utrzymywaniem drobiu
4. procedur zwalczania szkodników
5. procedur rozdziału poszczególnych stad drobiu oraz uniknięcia bezpośredniego lub pośredniego kontaktu drobiu z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego

Wersja do druku.

Szczegóły na plakacie i na stronie Krajowej Rady Drobiarstwa Izby Gospodarczej(KRG IG)

Utworzono: 08 listopad 2022

Praktyczne wskazówki dla rolników w przypadku konieczności uboju zwierząt gospodarskich poza rzeźnią

Ubój z konieczności zwierząt gospodarskich kopytnych poza rzeźnią dotyczy sytuacji gdy zdrowe zwierzę np. świnia, owca, krowa czy koń, ulegnie wypadkowi, np. złamie kończynę, kręgosłup, lub też ulegnie innemu urazowi, który uniemożliwia mu naturalne poruszanie się i tym samym transport do rzeźni. W takiej sytuacji istnieje możliwość uratowania wartości rzeźnej zwierzęcia. 

Pytanie 1. Co należy zrobić, gdy zdrowe zwierzę ulegnie wypadkowi?

W pierwszej kolejności należy jak najszybciej wezwać lekarza weterynarii zajmującego się leczeniem zwierząt gospodarskich, który stwierdzi, czy zwierzę powinno być leczone, poddane ubojowi z konieczności, czy też uśmiercone.

Pytanie 2. Co należy zrobić, jeżeli wezwany lekarz weterynarii stwierdzi, że zwierzę może być poddane ubojowi z konieczności?

1. Należy skontaktować się z najbliższą rzeźnią celem ustalenia, czy istnieje możliwość przyjęcia tuszy i narządów wewnętrznych zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności. Tusza zwierzęcia wraz z przynależnymi do niej narządami wewnętrznymi musi być przewieziona do rzeźni, gdzie urzędowy lekarz weterynarii dokona badania poubojowego i wyda ocenę przydatności mięsa do spożycia przez ludzi. Wydanie takiej oceny jest warunkiem koniecznym wprowadzania mięsa na rynek, tj. oferowania do sprzedaży i tym samym uratowania wartości rzeźnej zwierzęcia.
2. Należy poddać zwierzę ubojowi z konieczności

Pytanie 3. Kto może dokonać uboju z konieczności?

Ubój z konieczności powinien być dokonany przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, tj. takie same jak w przypadku zwierząt w rzeźni.

Pytanie 4. W jaki sposób i w jakich warunkach powinien odbyć się ubój z konieczności?

W przypadku uboju zwierząt z konieczności poza rzeźnią posiadacz zwierząt jest zobowiązany do podjęcia wszelkich koniecznych działań, aby jak najszybciej dokonać uboju zwierzęcia, w tym dołożyć wszelkich starań, aby podczas uboju i działań z nim związanych oszczędzić zwierzętom wszelkiego niepotrzebnego bólu, niepokoju i cierpienia.
Należy spełnić wymagania dotyczące ochrony zwierząt podczas uboju. Zwierzę powinno być ogłuszone i wykrwawione zgodnie z przepisami określonymi w rozporządzeniu Rady nr 1099/2009 przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje.
Po uboju tusza powinna być wykrwawiona. W miejscu dokonania uboju można również, pod nadzorem wezwanego lekarza weterynarii, usunąć z tuszy żołądek oraz jelita zwierzęcia. Usunięte narządy należy oznakować (w sposób umożliwiający ich identyfikację z daną tuszą) i wraz z tuszą przewieźć do rzeźni.

Pytanie 5. Jakie dokumenty muszą być dostarczone do rzeźni wraz z tuszą i narządami wewnętrznymi zwierzęcia?

Do rzeźni wraz z tuszą i narządami wewnętrznymi zwierzęcia muszą być dostarczone następujące dokumenty:

1. oświadczenie rolnika - stwierdzające tożsamość zwierzęcia oraz zawierające informację na temat weterynaryjnych produktów leczniczych lub innych środków, jakie podawano zwierzęciu lub wobec niego stosowano, z wyszczególnieniem dat podawania i okresów karencji;
2. zaświadczenie lekarza weterynarii - stwierdzające korzystny wynik badania przedubojowego, datę i czas przeprowadzenia tego badania, przyczynę dokonania uboju z konieczności oraz informację na temat leczenia, jakiemu poddane było to zwierzę.

Pytanie 6. W jakich warunkach tusza wraz z narządami wewnętrznymi zwierzęcia powinna być przewiezio9na do rzeźni?

Tusza zwierzęcia wraz z przynależnymi do niej narządami wewnętrznymi powinna być przewieziona do rzeźni w warunkach higienicznych i najszybciej jak to możliwe. Jeżeli transport potrwa dłużej niż 2 godziny od chwili dokonania uboju zwierzęcia, należy zapewnić warunki chłodnicze dla przewożonej tuszy i narządów wewnętrznych. W przypadku, gdy warunki klimatyczne na to pozwolą, nie ma konieczności poddawania chłodzeniu tusz i narządów wewnętrznych.

Pytanie 7. Co się stanie, jeśli lekarz weterynarii uzna, że nie może być przeprowadzony ubój z konieczności?

Lekarz weterynarii może stwierdzić, że zwierzę powinno być leczone, albo uśmiercone.
W przypadku, gdy podjęta jest decyzja o uśmierceniu zwierzęcia, to:

1. uśmiercenie przeprowadza lekarz weterynarii przez podanie środka usypiającego,
2. tusza może być:
   1. poddana utylizacji lub
   2. za zgodą urzędowego lekarza weterynarii przeznaczona do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych (jeżeli chce się uzyskać taką zgodę, należ skontaktować się z powiatowym lekarzem weterynarii).

Ponadto, w przypadku zdrowych zwierząt kopytnych, które uległy wypadkowi, takich jak świnia, owca, koza lub cielę do 6 miesiąca życia, możliwe jest przeprowadzenie uboju zwierzęcia w celu pozyskania mięsa na własne potrzeby. Przy przeprowadzeniu uboju nie jest konieczna obecność lekarza weterynarii, niemniej jednak pozyskane mięso nie może być oferowane do sprzedaży.

Pytanie 8. Co należy zrobić, jeśli nie znajdzie się rzeźnia, która zgodziłaby się na przyjęcie tuszy wraz z narządami wewnętrznymi zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności?

W tej sytuacji rolnik może zdecydować się na leczenie zwierzęcia, uśmiercenie go bądź przeprowadzenie uboju w celu pozyskania mięsa na własne potrzeby. Jeśli nastąpi śmierć zwierzęcia, zwłoki należy poddać utylizacji, w tym przypadku koszty utylizacji pokrywa Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Pytanie 9. Czy w każdym przypadku prawidłowo przeprowadzonego uboju z konieczności można zagwarantować, że zostanie uratowana wartość rzeźna zwierzęcia?

Mięso pozyskane ze zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności, w każdym przypadku poddawane jest badaniu poubojowemu przez urzędowego lekarza weterynarii w rzeźni. Badanie to ma na celu dokonanie oceny, czy mięso jest zdatne czy też niezdatne do spożycia przez ludzi, zanim zostanie wprowadzone na rynek.
Wartość rzeźna zwierzęcia zostanie uratowana w przypadku, gdy tusza zostanie oceniona jako zdatna do spożycia przez ludzi.
Natomiast gdy tusza zostanie oceniona jako niezdatna do spożycia przez ludzi, poddawana jest utylizacji (kto ponosi koszt utylizacji zależy od umowy jaka została zawarta pomiędzy rolnikiem a podmiotem prowadzącym rzeźnie) bądź za zgodą urzędowego lekarza weterynarii przeznaczona jest do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych.

Pytanie 10. Czy w przypadku uboju z konieczności wymagane jest powiadomienie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa?

W każdym przypadku przeprowadzenia uboju z konieczności zwierząt z gatunku bydło, owce, kozy lub świnie, konieczne jest powiadomienie o tym zdarzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Należy pamiętać, że ubój bydła, owcy lub kozy należy zgłosić w terminie 7 dni od dnia dokonania uboju z konieczności. Ubój świni należy zgłosić również w terminie 7 dni od dnia dokonania uboju z konieczności (ar. 12. ust.3 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt - Dz. U. z 2017 r. poz. 546 z późniejszymi zmianami). Natomiast na terenach objętych restrykcjami w związku z afrykańskim pomorem świń termin na przekazanie informacji wynosi 2 dni w przypadku uboju z konieczności świń (art. 12 ust. 3a ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt - Dz. U. z 2017 r. poz. 546 z późniejszymi zmianami). 

Pytanie 11. Co w przypadku podejrzenia stosowania nielegalnych praktyk?

W przypadku podejrzenia stosowania nielegalnych praktyk dotyczących uboju z konieczności zaobserwowane nieprawidłowości proszę zgłaszać do właściwych dla miejsca zdarzenia powiatowych lekarzy weterynarii [ wykaz terenowych jednostek IW ] lub anonimowo za pośrednictwem formularza dostępnego tutaj.

Utworzono: 09 listopad 2022

Zestawienie rzeźni z terenu województwa kujawsko – pomorskiego, które wyrażają zgodę na przyjęcie tusz zwierząt rzeźnych pochodzących z ubojów z konieczności.

Utworzono: 08 listopad 2022

UBÓJ Z KONIECZNOŚCI - UBÓJ ZWIERZĄT NIEZDOLNYCH DO TRANSPORTU.

Definicja:
„Ubój z konieczności – uśmiercanie zwierząt rzeźnych lub chorych jeżeli zranienie wiąże się z silnym bólem lub cierpieniem, które nie są niemożliwe do złagodzenia.”

Zwierzęta niezdolne do transportu do rzeźni ze względu na brak możliwości zapewnienia odpowiedniego dobrostanu zwierząt podczas załadunku lub transportu, powinny zostać uśmiercane w gospodarstwie jest to tzw. ubój z konieczności.

Zwierzęta, które nie są w stanie chodzić, nie mogą być wleczone do miejsca uboju, należy je uśmiercić w miejscu w którym leżą !

Ubój z konieczności może być przeprowadzony tylko przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje tzw. kwalifikowanego ubojowca !

Zgodnie z rozporządzeniem 1099/2009 ogłuszanie, wykrwawianie lub uśmiercanie przeprowadzają osoby, które:

• ukończyły 18 lat,
• posiadają wykształcenie zasadnicze zawodowe,
• odbyły szkolenie teoretyczne oraz trzymiesięczną praktykę na stanowisku ubojowym pod stałym nadzorem osoby posiadającej 3-letni staż na stanowisku ubojowym (GLW wyznacza podmioty uprawnione do przeprowadzania szkoleń teoretycznych i wystawiania zaświadczeń, dotychczas nie wyznaczona dlatego uprawnienie na starych zasadach czyli dwa pierwsze punkty + 3 letni staż udokumentowany).

W każdym z powiatów jest od kilku do kilkunastu osób posiadających kwalifikacje ubojowca. Wykazy znajdują się w Powiatowych Inspektoratach Weterynarii.

Po dokonaniu uboju i wykrwawienia oraz wstępnego wytrzewienia, całą sztukę wraz z wnętrznościami należy dostarczyć do zakładu, który wyraża zgodę na przyjmowanie sztuk pochodzących z uboju z konieczności, w celu wykonania kolejnych czynności związanych z wytrzewieniem, oskórowaniem ale przede wszystkim z wykonaniem poubojowego badania lekarsko-weterynaryjnego mięsa, w celu wydania oceny o zdatności lub niezdatności mięsa a także pobraniem próbek do badań w kierunku BSE (obowiązuje, w przypadku sztuk powyżej 48 miesiąca życia), oddzielenia i zabezpieczenia materiału szczególnego ryzyka. Sztukę należy dostarczyć w ciągu dwóch godzin, dowolnym środkiem transportu do zakładu dokonującego dalsze czynności związane z obróbką poubojową i rozbiorem, pamiętając jednak aby zabezpieczyć mięso przed możliwością wtórnego zanieczyszczenia podczas transportu. Materiał szczególnego ryzyka należy zabezpieczyć zgodnie z obowiązującymi procedurami.

Wraz ze zwierzęciem do zakładu powinna dotrzeć:

1. informacja z łańcucha pokarmowego, która musi zawierać:
   • status zdrowotny gospodarstwa pochodzenia zwierzęcia,
   • stan zdrowia zwierząt w regionie,
     stan zdrowia zwierząt w gospodarstwie,
   • informacje o stosowanych weterynaryjnych produktach leczniczych,
   • informację o występowaniu chorób mających wpływ na mięso,
   • wyniki wcześniejszych badań zwierząt i badań przed i poubojowych,
   • nazwisko i adres lekarza weterynarii sprawującego nadzór nad gospodarstwem.
2. dokumentacja pozwalająca w pełni zidentyfikować zwierzę.

Niedostarczenie powyższych informacji skutkuje uznaniem mięsa za niezdatne do spożycia!!!

Mięso pochodzące od sztuk poddanych ubojowi z konieczności może być wykorzystane do spożycia, jeżeli spełnia wymogi:

• pochodzi od zwierząt zdrowych które np. uległy wypadkowi uniemożliwiającemu transport zwierząt do rzeźni z powodu niezachowania dobrostanu,
• zwierzę zostało zbadane przedubojowo przez lekarza weterynarii,
• ubój i wykrwawienie odbyło się w miejscu w którym zwierzę leży, usunięcie żołądka i jelit pod nadzorem lekarza weterynarii,
• zwierzęciu musi towarzyszyć oświadczenie z łańcucha pokarmowego,
• zwierzęciu musi towarzyszyć oświadczenie lekarza weterynarii określające korzystny wynik badania przedubojowego, datę, czas badania przedubojowego, przyczynę uboju.

Mięso pochodzące od sztuk poddanych ubojowi z konieczności może być wykorzystane do spożycia do użytku własnego lub w zakładach przetwórstwa mięsa, które wyrażają zgodę na przyjęcie sztuk poddanych ubojowi z konieczności.

Jeżeli zwierzę jest chore i nie spełnia warunków do poddania go ubojowi z konieczności należy poddać zwierzę uśmierceniu. Jedyną dopuszczalną metodą uśmiercenia zwierzęcia bez wcześniejszego ogłuszenia jest śmiertelna injekcja, którą przeprowadza lekarz weterynarii.(1099/2009).

UWAGA!!!
Nie istnieje forma dokonywania ubojów z konieczności w rzeźni. Nie funkcjonują skierowania do uboju z konieczności zwierząt chorych i rannych.!!!!