Choroba podlega w Polsce obowiązkowi zwalczania. Zwalczenie pryszczycy w stadzie odbywa się poprzez zabicie zwierząt w ognisku choroby i utylizację ich zwłok. Za zwierzęta zabite przysługuje odszkodowanie z budżetu państwa.
W przypadku stwierdzenia ogniska choroby Inspekcja Weterynaryjna wdroży m.in. następujące działania:
- wokół ogniska choroby zostanie wyznaczony zostanie obszar zapowietrzony (o promieniu 3 km od ogniska) oraz zagrożony (o promieniu 10 km od ogniska), na którym wprowadzane są środki zwalczania i kontroli choroby, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu się jej,
- jeżeli zajdzie taka konieczność zostanie wyznaczony również obszar buforowy wokół obaru zagrożonego,
- w obszarach będą prowadzone wizytacje w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta wrażliwe wraz z badaniem klinicznym i ewentualnym pobraniem próbek do badań laboratoryjnych,
- w ognisku przeprowadzane będzie dochodzenie epizootyczne, które ma ustalić drogę wniknięcia zakażenia wirusa do gospodarstwa i możliwość jego ewentualnego dalszego rozprzestrzenienia z gospodarstwa (gospodarstwa kontaktowe),
- jednocześnie wszystkie zwierzęta wrażliwe będące w ognisku zostaną zabite pod nadzorem organów Inspekcji Weterynaryjnej, a ich zwłoki bezpiecznie unieszkodliwione,
- jeżeli zajdzie taka konieczność, organ Inspekcji Weterynaryjnej może nakazać uśmiercanie prewencyjne zwierząt wrażliwych w określonej odległości od ogniska choroby lub gospodarstwie kontaktowym, w celu przerwania łańcucha zakażenia, np. szerzenia zakażenia z wiatrem.
Pamiętaj!
Tylko szybkie zgłoszenie podejrzenia choroby do miejscowego powiatowego lekarza weterynarii oraz udzielenie koniecznego wsparcia powiatowemu lekarzowi weterynarii pozwoli na szybkie podjęcie działań mających na celu likwidację choroby i niedopuszczenie do dalszego jej rozprzestrzenienia się.
Aktualnie pryszczyca stwierdzana jest w Słowacji i na Węgrzech.
Podjęto szereg działań aby zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania tej choroby m. in. zakaz przemieszczania zwierząt i produktów pochodzących od zwierząt z obszarów występowania pryszczycy, wprowadzono kontrole na granicach Polski, wzmożono nadzór nad obrotem zwierząt pochodzących z krajów w których stwierdzono ogniska pryszczycy. Na trenie naszego województwa wzmożono nadzór nad podmiotami zajmującymi się obrotem zwierząt, podmiotami transportującymi zwierzęta. Wojewoda Kujawsko-Pomorski przy współpracy z Kujawsko-Pomorskim Wojewódzkim Lekarze Weterynarii przygotował ulotkę dla hodowców zwierząt informującą o objawach pryszczycy i zasadach postępowania w przypadku stwierdzenie objawów nasuwających podejrzenie wystąpienia tej choroby, która została rozpropagowana wśród właścicieli zwierząt.
Polska jest krajem wolnym od pryszczycy, obowiązuje zakaz szczepień zwierząt p/ko tej chorobie. W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy pamiętać, żeby zwierzęta wprowadzane spoza granic Polski były zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny. Należy unikać zakupu zwierząt pochodzących z krajów, w których sytuacja ze względu na występowanie pryszczycy jest niestabilna tzn. Węgry, Słowacja.
Na stronie Głównego Lekarza Weterynarii w zakładce komunikaty można znaleźć bieżące informacje o aktualnej sytuacji epizootycznej oraz o podejmowanych działań w związku z pryszczycą.
Ochrona zwierząt przed pryszczycą
W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy:
- wystrzegać się zakupu zwierząt pochodzących z niewiadomego źródła, bez świadectwa zdrowia (jeśli dotyczy) potwierdzającego ich pochodzenie i status zdrowotny,
- zapewnić okresowe wizyty lekarza weterynarii w gospodarstwie,
- w przypadku zauważenia objawów nasuwających podejrzenie choroby zakaźnej niezwłocznie zgłosić ten fakt powiatowemu lekarzowi weterynarii bezpośrednio lub za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem albo wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta),
- unikać kontaktów między zwierzętami z różnych stad, np. na pastwisku, przez ogrodzenie,
- unikać z korzystania ze wspólnych narzędzi, sprzętu, pojazdów, personelu z innymi gospodarstwami,
- stosować odzież i obuwie ochronne do obsługi zwierząt a także dezynfekcję obuwia przed wejściem do budynku ze zwierzętami.
Postępowanie w przypadku wystąpienia objawów pryszczycy?
Należy natychmiast zgłosić ten fakt najbliższemu lekarzowi weterynarii lub powiatowemu lekarzowi weterynarii (lub innemu pracownikowi powiatowego inspektoratu weterynarii) właściwemu na miejsce utrzymywania zwierząt, który oceni powagę sytuacji.
Podejrzenie można zgłosić również do najbliższych władz samorządowych, tj. do wójta gminy, burmistrza lub prezydenta miasta.
Do czasu uzyskania ostatecznych wyników badań laboratoryjnych:
- nie wyprowadzać ani wprowadzać zwierząt z/do gospodarstwa,
- uniemożliwić osobom postronnym dostępu do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę, lub zwłoki zwierzęce,
- wstrzymać się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów, w szczególności mięsa, zwłok zwierzęcych, pasz, wody, ściółki, nawozów naturalnych i innych przedmiotów znajdujących się w miejscu, w którym wystąpiła choroba
Pracownik Inspekcji Weterynaryjnej po otrzymanym zgłoszeniu poprosi o:
- udostępnienie zwierząt i zwłok zwierzęcych do badań, zabiegów weterynaryjnych, pobierania prób do badań laboratoryjnych,
- udzielanie pomocy przy wykonywaniu tych badań,
- udzielanie wyjaśnień i podawania informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia choroby, źródeł zakażenia, zapobiegania jej szerzeniu.
Objawy
Zwierzęta zainfekowane wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami (może to nastąpić na około 4 dni przed zauważalnymi objawami klinicznymi).
- okres inkubacji: 14 dni,
- pęcherzyki i pęcherze występujące na w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów nosowych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic, po ich pęknięciu - nadżerki,
- temperatura ciała podwyższona o 1,5 - 2,50C,
- apatia,
- obfite ślinienie, otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym cmokaniem, utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia - w szczególności u bydła,
- spadek mleczności aż do całkowitego zaniku,
- kulawizna jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód,
- nie wielka śmiertelność zwierząt wśród dorosłych,
- zwierzęta młode (cielęta, prosięta, jagnięta) są bardzo wrażliwe i często padają z powodu zapalenia mięśnia sercowego bez innych oznak choroby.
Przebieg choroby
Bydło
Przebieg choroby jest gwałtowny. Zakażenie szerzy się błyskawicznie i w ciągu 24-48 h w gospodarstwie mogą chorować wszystkie zwierzęta. Padnięcia dotyczą przede wszystkich młodych zwierząt.
Świnie
Choroba rozprzestrzenia się błyskawicznie. U zwierząt obserwuje się trudności ze wstawaniem, występuje wysoka śmiertelność prosiąt ssących. Świnie stojące opierają się bardzo ostrożnie na racicach.
Owce i kozy
Rozprzestrzenienie choroby w stadzie jest mniej gwałtowne niż u świń i bydła. Choroba przebiega łagodnie bez wyraźnie zaznaczonych objawów ogólnych i klinicznych. U owiec objawem, który powinien nasuwać podejrzenie pryszczycy jest nagłe wystąpienie kulawizn u znacznego odsetka zwierząt oraz wysoki wskaźnik jagniąt padłych w okresie wykotów.
Skutki wystąpienia pryszczycy w gospodarstwach
Kraj, w którym wystąpi pryszczyca, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli. Straty te powodowane są upadkami zwierząt z gatunków wrażliwych, kosztami likwidacji ognisk choroby oraz wypłacanych odszkodowań, a także wstrzymaniem obrotu i eksportu zwierząt z gatunków wrażliwych, mięsa tych zwierząt oraz produktów pozyskiwanych od tych zwierząt co może wiązać się z poważnymi stratami ekonomicznymi zarówno dla pojedynczego rolnika jak i dla całego sektora hodowli zwierząt wrażliwych na pryszczycę.
Pryszczyca (Foot and mouth disease - FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło ale także świnie, owce i kozy.
Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Aphtovirus należący do rodziny Picornaviridae.
Wirus pryszczycy (FMDV) jest szeroko rozpowszechniony niemal na całym świecie.
Ostatni przypadek FMD w Polsce stwierdzono w 1971 r. Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny od tej choroby.
Ludzie są wrażliwi na zakażenie, jednakże pryszczyca u ludzi nie jest śmiertelna i zwykle przebiega łagodnie. Ludzie zarażają się w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem, jak również spożywając mięso, mleko i niepasteryzowane przetwory mleczne pochodzące od zakażonego zwierzęcia. Zachorowania na pryszczycę u ludzi są sporadyczne. Nawet podczas wybuchu pryszczycy w Wielkiej Brytanii w 2001 r., kiedy odnotowano ponad 2000 ognisk u zwierząt gospodarskich, nie zgłoszono żadnych przypadków zachorowań u ludzi.
Drogi zakażenia
Wirus pryszczycy wydalany jest przez zakażone zwierzę na ok. 4 dni przed wystąpieniem u niego objawów chorobowych. Zakażone i chore na pryszczycę zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy. Przeżuwacze mogą być nosicielami wirusa nawet do trzech lat.
Źródła zakażenia:
- zwierzęta chore,
- ślina, mleko i jego przetwory, kał, mocz,
- nasienie i zarodki,
- pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna, ręce i odzież obsługi, środki transportu,
- mleko i jego przetwory, mięso i jego przetwory (niepoddane odpowiedniej obróbce termicznej),
- odpadki kuchenne
- droga aerogenna (z wiatrem), woda.
Zasady ochrony przeżuwaczy przed chorobą
W celu ochrony zwierząt przed chorobą należy:
- wystrzegać się zakupu zwierząt pochodzących z niewiadomego źródła, bez świadectwa zdrowia,
- zapewnić okresowe wizyty lekarza weterynarii w gospodarstwie,
- zwalczać owady w pomieszczeniach inwentarskich, w których przebywają zwierzęta,
- w przypadku zauważenia objawów nasuwających podejrzenie choroby zakaźnej niezwłocznie zgłosić ten fakt powiatowemu lekarzowi weterynarii bezpośrednio lub za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Strona 1 z 2
- start
- Poprzedni artykuł
- 1
- 2
- Następny artykuł
- koniec